942) İslamiyet Öncesi Türk Tarihinin Köklü Geleneği Türbedarlık Hakkında

Yayin Tarihi 5 Eylül, 2016 
Kategori TÜRK DÜNYASI

İslamiyet Öncesi Türk Tarihinin

Köklü Geleneği Türbedarlık Hakkında

İslamiyet öncesi Türk kültür hayatının önemli bir unsurunu oluşturan ölüm, ölümden sonra hayat anlayışı ve bu konudaki inanışlar Türk mezar yapıları, gömü adetleri ve törenlerle ilgili bir çok gelenek oluşmuştur. Yapılan çeşitli arkeolojik araştırmalar sonunda kurganlann şekilleri, boyutları mezar odaları tespit edilmiş kurgan içine bırakılmış eşyaların incelenmesi sonucunda ise Türklerin ölüm ile ilgili inanışları genel olarak açıklığa kavuşmuştur. Bununla beraber Çin kaynaklarında yapılan yeni tercümeler bugüne kadar üzerinde durulmamış bazı geleneksel kurumların varlığını işaret eder niteliktedir. 

Bilindiği üzere eski Türkler atalarına ait kurganlara son derecede önem verir, başkalarının, özellikle de düşmanların onları bozarak saygısızlıkta bulunmasını en buyük hakaretlerden biri olarak görürlerdi. Bu konudaki en bilinen örnek Avrupa Hunlarına aittir. Attila, atalarına ait mezarların Margos Piskoposu tarafından soyulmasını savaş sebebi addetmiş ve derhal I. Balkan seferini (441-442) başlatmşti1. Asya Hunları doneminde ise Wu-huan kabilesinin Hunlara karşı isyan başlattıklarında Hun ch’an-yulerinin mezarlarına saldırmış oldukları gorülür. İskitler hakkında verilen bilgilerde de bu geleneğin bir başka benzerini bulmak mümkündür. Onlar, savaşa girmelerindeki en büyük nedenin babalarının mezarını savunmak olduklarını söylerlerdi2. Kurganların soyulma ve tahrip edilme sebepleri yalnızca içindeki değerli eşyalar değildir. Bu tip olaylar genellikle gücün ve iktidarin kimde olduğunun bir göstergesi olan “düşmana meydan okuma” davranışı olarak da kendini sıkça gösterir. Örneğin IV. yüzyılda merkezi Çin toprakları uzerinde kurulmuş olan Hunların ilk Chao Devleti ( M.S. 304-M.S. 329) zamanında Hun imparatorunun olumü üzerine tahtı ele geqiren bir isyanci, imparator ailesi olan Liu ailesinden yaşlı genç, kadın, erkek demeden pek çok kişiyi katletmiş, eski Imparator Liu Yiian ve Liu Ts’ung’un kurganlanni tahrip ederek atalar türbesini yakmıştı. Durum o kadar korkunç ve vahimdi ki kaynaklar bunu “Ruhlarin ağlama sesleri binlerce kilometre uzaklara yayıldı” ‘ diye ifade etmişlerdir.

Kurganlara duyulan bu saygı ve önemin Orta ve Kuzey Asya kavirnlerinde görülen “Atalar Kültü”nden kaynaklandığı açıkça gorülmektedir. O halde burada soracağımız en doğru soru şu olmalidir:

Ataları bu kadar onemli kılan ve atalar kültürünü doğuran şey nedir?

Prof.Dr. Tilla Deniz Baykuzu

Makalenin tamamı dosya (pdf) halinde sunulmuştur: 

Islamiyet Oncesi Koklu Turk Gelenegi Turbedarlik Hakkinda

 

image001

Paylaş:

Yorumlar

“942) İslamiyet Öncesi Türk Tarihinin Köklü Geleneği Türbedarlık Hakkında” yazisina 1 Yorum yapilmis

  1. Eren Kurt yorum tarihi 8 Eylül, 2016 12:34

    Atalar kültürü yalnızca Türklerde değil belki de bütün milletlerde var olan birşey. Ve ne yazık ki pek çok kavmin sırf bu yüzden şirkten kurtulamadığı ve kendilerine gelen peygamberleri yalanladığını bizzat Kurani Kerim bize bildiriyor: “Biz atalarımızın yolundan gideriz”, “Atalarımızın tanrılarını terketmeyiz”, “Daha önceki atalarımızdan böyle birşey işitmedik”, “Eğer doğru sözlülerdensen bize atalarımızdan bir kanıt getir” vs.
    Ayrıca peygamberimiz de şirkin ilk olarak kabirden çıktığını bildirmiş ve kabirleri yükseltmeyi ve kabir üzerine kubbe yapmayı(türbe) yasaklamıştır.
    Atalarımızı saygıyla anmak ve onlar için hayır dualarda bulunmak tabi ki güzeldir ama işi ecdatperestliğe vardırmamak gerekir. Aksi halde bu durumun toplumları gelişmekten ve ilerlemekten alıkoyduğu tarihte de günümüzde de aşikardır.
    ‘Ataları bu kadar önemli kılan ve atalar kültürünü doğuran şey nedir?” Bu soruyu toplum psikolojisini iyi bilenlere bırakmak gerek

Yorum yap